Feliks  Manggha  Jasieński
29 czerwca 2020

        Futuryści w Krakowie

                JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską!

 

          Tak pewnie krakowscy gazeciarze zachwalali pierwszy manifest futurystów. Wydano go w Krakowie 30.06.1921 roku.

 

⚡️ Nie można tej rocznicy pominąć, bo przecież futuryzm to jeden
z pierwszych w Polsce ruchów awangardowych w sztuce.
Futurystami byli: Jerzy Jankowski, Bruno Jasieński, Stanisław Młodożeniec, Anatol Stern, Aleksander Wat, Tytus Czyżewski
i Adam Ważyk.

 

⚡️ W 1919 roku powstał klub futurystyczny „Katarynka”, którego członkowie, mieli uprawiać sztukę uliczną i drażnić bardziej wyrafinowanych odbiorców. Pierwszy wieczór poetycki „Katarynki”, nazywany „poezowieczorem”, odbył się 13 marca 1920 roku
w podziemiach domu akademickiego Bratniak na ul. Jabłonowskich. Krakowscy aktorzy Teatru Słowackiego czytali futurystyczne wiersze.

 

⚡️ Poetyckie wieczory odbywały się w Domu Artystów na pl. Św. Ducha (dzisiaj ul. Szpitalna) lub w wynajmowanej od UJ sali Kopernika
w Collegium Novum. To tam czytający wiersze Jasieński siedział tyłem do publiczności i doszło do wielkiej awantury. Uniwersytet więcej nie wynajął sali futurystom.

 

⚡️ Dwa lata później przeniesiono się do „Gałki Muszkatołowej”.
Była to salka w Esplanadzie, nazywana kwaterą operacyjną futurystów.
(kamienica na rogu ulic Krupniczej i Podwale).

 

⚡️ Kiedyś wieczorek poetycki odbywał się w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Wiersz Młodożeńca "Moskwa" wspaniale recytowała Irena Solska. Aplauz mieszał się z gwizdami i tupaniem, aż na widowni
doszło do bójki. Skutek podobny jak na Uniwersytecie.

 

                  Oto fragment wiersza:
 

                  tu-m czy-m ta-m?

                  tam-tam TAM -TU-M- -tam-tam

                 TAM tam-tam-tam

                 TAMTU-M TU-Mczy-m tam-tam?

                 tam-tam? czy-m tam?

 

⚡️ Mityngi poetyckie odbywały się w latach 1918-1922 na krakowskim Rynku Głównym. Anatol Stern tylko z przewiązaną muślinową opaską
na biodrach wygłaszał swój wiersz "Nagi człowiek w śródmieściu".
Dwaj prawie nadzy koledzy ciągnęli furmankę, na której goły mężczyzna  grał na fortepianie (podobno woźnicą był Julian Tuwim,
a pasażerem Słonimski lub Lechoń).

 

⚡️ Z futurystami związany jest najgłośniejszy proces o obrazę uczuć religijnych w przedwojennej Polsce. W Wilnie w listopadzie 1919 przeczytano wiersza "Uśmiech Primavery" Anatola Sterna i za słowa:
 

           "– A na tacy złocistej, sam Bóg, jak lokaj,

           aromatyczny, soczysty w kieliszku poda mi tokaj."

 

Stern został skazany na rok "twierdzy". Po protestach znanych literatów skrócono mu pobyt w więzieniu do 3 miesięcy!

 

 

+ 48 501 050 939

  1. pl
  2. ru

Przewodnicy po Krakowie

Krak Tourist

   Biuro Podróży