JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską!
Tak pewnie krakowscy gazeciarze zachwalali pierwszy manifest futurystów. Wydano go w Krakowie 30.06.1921 roku.
⚡️ Nie można tej rocznicy pominąć, bo przecież futuryzm to jeden
z pierwszych w Polsce ruchów awangardowych w sztuce.
Futurystami byli: Jerzy Jankowski, Bruno Jasieński, Stanisław Młodożeniec, Anatol Stern, Aleksander Wat, Tytus Czyżewski
i Adam Ważyk.
⚡️ W 1919 roku powstał klub futurystyczny „Katarynka”, którego członkowie, mieli uprawiać sztukę uliczną i drażnić bardziej wyrafinowanych odbiorców. Pierwszy wieczór poetycki „Katarynki”, nazywany „poezowieczorem”, odbył się 13 marca 1920 roku
w podziemiach domu akademickiego Bratniak na ul. Jabłonowskich. Krakowscy aktorzy Teatru Słowackiego czytali futurystyczne wiersze.
⚡️ Poetyckie wieczory odbywały się w Domu Artystów na pl. Św. Ducha (dzisiaj ul. Szpitalna) lub w wynajmowanej od UJ sali Kopernika
w Collegium Novum. To tam czytający wiersze Jasieński siedział tyłem do publiczności i doszło do wielkiej awantury. Uniwersytet więcej nie wynajął sali futurystom.
⚡️ Dwa lata później przeniesiono się do „Gałki Muszkatołowej”.
Była to salka w Esplanadzie, nazywana kwaterą operacyjną futurystów.
(kamienica na rogu ulic Krupniczej i Podwale).
⚡️ Kiedyś wieczorek poetycki odbywał się w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Wiersz Młodożeńca "Moskwa" wspaniale recytowała Irena Solska. Aplauz mieszał się z gwizdami i tupaniem, aż na widowni
doszło do bójki. Skutek podobny jak na Uniwersytecie.
Oto fragment wiersza:
tu-m czy-m ta-m?
tam-tam TAM -TU-M- -tam-tam
TAM tam-tam-tam
TAMTU-M TU-Mczy-m tam-tam?
tam-tam? czy-m tam?
⚡️ Mityngi poetyckie odbywały się w latach 1918-1922 na krakowskim Rynku Głównym. Anatol Stern tylko z przewiązaną muślinową opaską
na biodrach wygłaszał swój wiersz "Nagi człowiek w śródmieściu".
Dwaj prawie nadzy koledzy ciągnęli furmankę, na której goły mężczyzna grał na fortepianie (podobno woźnicą był Julian Tuwim,
a pasażerem Słonimski lub Lechoń).
⚡️ Z futurystami związany jest najgłośniejszy proces o obrazę uczuć religijnych w przedwojennej Polsce. W Wilnie w listopadzie 1919 przeczytano wiersza "Uśmiech Primavery" Anatola Sterna i za słowa:
"– A na tacy złocistej, sam Bóg, jak lokaj,
aromatyczny, soczysty w kieliszku poda mi tokaj."
Stern został skazany na rok "twierdzy". Po protestach znanych literatów skrócono mu pobyt w więzieniu do 3 miesięcy!
e-mail: kraktourist@gmail.com
tel. +48 502 087 153
tel. +48 501 050 939